آزمایش دانه بندی خاک

آزمایش دانه‌بندی خاک یکی از مهمترین آزمایش‌های ژئوتکنیکی است که برای تعیین توزیع اندازه ذرات خاک استفاده می‌شود. این آزمایش به دو روش اصلی انجام می‌شود: آزمایش الک و آزمایش هیدرومتری.

آزمایش الک

این روش برای خاک‌های درشت دانه (شن و ماسه) به کار می‌رود. مراحل انجام آزمایش الک به شرح زیر است:

1. **نمونه‌برداری:** انتخاب و آماده‌سازی نمونه خاک.
2. **خشک کردن نمونه:** نمونه خاک را در دمای حدود 110 درجه سانتی‌گراد خشک کنید تا تمام رطوبت از بین برود.
3. **الک کردن:** نمونه خاک خشک شده را از مجموعه‌ای از الک‌ها با اندازه‌های مختلف عبور دهید.
4. **وزن‌کشی:** وزن ذرات باقی‌مانده بر روی هر الک را اندازه‌گیری کنید.
5. **محاسبه توزیع دانه‌بندی:** درصد عبوری از هر الک را محاسبه کرده و منحنی دانه‌بندی را ترسیم کنید.

آزمایش هیدرومتری

این روش برای خاک‌های ریزدانه (سیلت و رس) استفاده می‌شود. مراحل انجام آزمایش هیدرومتری به شرح زیر است:

1. **نمونه‌برداری:** انتخاب و آماده‌سازی نمونه خاک.
2. **تهیه سوسپانسیون:** مخلوط کردن نمونه خاک با آب مقطر و پراکنده‌ساز برای جلوگیری از کلوخه شدن ذرات.
3. **اندازه‌گیری:** استفاده از هیدرومتر برای اندازه‌گیری تراکم ذرات معلق در فواصل زمانی مشخص.
4. **محاسبه:** استفاده از روابط استوکس برای محاسبه توزیع اندازه ذرات بر اساس سرعت ته‌نشینی.